Ciekawostki

ghawazi
W XIX wieku w Egipcie można było wyróżnić dwie klasy artystek występujących publicznie, które nazywano odpowiednio:

awalim (l. poj. alma) - klasa dobrze wykształconych lub po prostu mądrych kobiet. Zajmowały się pisaniem wierszy, komponowaniem muzyki, improwizacją i śpiewem. Według Hamiltona (1809) mogły one również tańczyć, ale tylko w obecności kobiet. Awalim często grały na instrumentach akompaniując sobie podczas śpiewania. Ich improwizacje poetyckie i muzyczne mawal (występy podczas świąt) były wysoko cenione.

Awalim tworzyły i występowały głównie dla kobiet w haremach. Zazwyczaj wewnątrz haremu, na dziedzińcu, znajdowało się wyniesienie, z którego śpiewały. Były stąd słyszane, ale nie widziane przez mężczyzn. Nawet właściciel domu nie mógł wchodzić do haremu podczas występu (Villoteau, 1822). W wyjątkowych przypadkach mężczyźni mogli być w haremie w czasie przedstawienia, ale awalim były wówczas osłonięte przed ich wzrokiem drewnianym parawanem z gęstej siateczki. Te wykształcone artystki niezwykle ceniono za ich sztukę i prawdopodobnie również szanowano, dopóty dopóki nie występowały dla mężczyzn i nie złamały żadnej z obowiązujących reguł.

ghawazi (l. poj. ghaziya) - inna klasa artystek. Ghawazi były głównie tancerkami. Występowały na ulicach i przed kawiarniami nie zasłaniając twarzy. Czasami były zapraszane do prywatnych domów, ale zwykle występowały na zewnątrz lub na dziedzińcach. Ghawazi tańczyły głównie podczas ceremonii świątecznych i wędrowały od jednego mulid do drugiego. Wielu podróżników opisywało je jako oddzielne plemię, jako Cyganki lub rodzaj cygańskich wędrowców. Można je było spotkać w każdym mieście i większej wsi, gdzie zamieszkiwały specjalne, wyznaczone dla nich dzielnice. W 1817 roku ich liczbę szacowano od 6 do 8 tysięcy. Były muzułmankami i mówiły w dialekcie egipskim, ale oprócz tego miały swój sekretny język sim, niezrozumiały dla ludzi z zewnątrz (Burckhardt 1972).

Ich sposób życia opisywany przez Burckhardta i Lana, w 1817 roku nie brzmi zbyt wiarygodnie. Jest on przedstawiany jako prawie zupełne przeciwieństwo typowego sposobu życia większości Egipcjan. Ghawazi pobierali się głównie między sobą i według tych dwóch autorów, mąż nie mógł nigdy sobie pozwolić na żonę, która była dziewicą. Kobieta była oferowana przez jej ojca, w asyście Sheikha, obcemu mężczyźnie, który zaproponował najwyższą cenę. Po zamążpójściu kobieta kontynuowała występy taneczne i prostytucję podczas, gdy jej mąż pełnił funkcję sługi, muzyka i alfonsa. Był on zależny od swej żony w zakresie jedzenia, ubrania i ochrony i mógł być przez nią odrzucony.

Jednakże wielu wcześniejszych podróżników, nie opisuje Ghawazi jako prostytutek, jedynie jako tancerki. Te tańczące dziewczęta były jedynymi artystkami, których występy mogli podziwiać zagraniczni goście. Najbardziej rzucającym się w oczy elementem wyglądu ghawazi było, to że nie były zawoalowane. Wiele opisów wskazuje, że miały tatuaże i nosiły kolczyki w nosie. Ich suknie przypominały ubiory innych kobiet z wyjątkiem pasa, którym oplatały się w biodrach i braku woala. Możliwe jest, że podczas występów w domach ich suknie były wręcz przezroczyste (Savary 1787). Ghawazi miały szeroki repertuar. Poza tańcami rdzennymi, charakterystycznymi dla Egiptu, którymi zachwycały i zdobywały uznanie obcokrajowców, tańczyły również z rekwizytami na przykład: z woalami, laskami, szablami, a także wazami lub świecznikami z palącymi się świecami noszonymi na głowie. Niektórzy podróżnicy wspominają, że ghawazi paliły fajki wodne i piły brandy. Z tego właśnie powodu oraz z faktu, że publicznie występowały dla mężczyzn z odkrytą twarzą, nie były one szanowane i traktowane, jak przyzwoite kobiety.